Μαθησιακές δυσκολίες

Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν ένα αρκετά μεγάλο φάσμα δυσκολιών που απασχολεί  ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών και εμπλέκει γονείς και εκπαιδευτικούς όσο και ειδικούς στην αντιμετώπιση τους. Τα τελευταία  χρόνια το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών εστιάζεται συχνά στις δυσκολίες μάθησης που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Στο πλαίσιο των μαθησιακών δυσκολιών, συνειδητοποιούμε πως τα παιδιά με τέτοια μαθησιακά προβλήματα δεν είναι  ‘τεμπέλικα’ ή χαμηλής ευφυΐας.  Tα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι κυρίως παιδιά μέσης ή υψηλής νοημοσύνης, αλλά επεξεργάζονται τις πληροφορίες διαφορετικά από τους τυπικούς μαθητές της ίδιας ηλικίας.

 Είναι σημαντικό να τονιστεί πως σύμφωνα με τους ειδικούς, τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν  προβλήματα σε συγκεκριμένους τομείς, και μπορούν να προκαλέσουν στο παιδί σημαντικές  δυσκολίες στη μάθηση και τη χρήση συγκεκριμένων μαθησιακών και σχολικών δεξιοτήτων.

 Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούνται από :

  • Ειδική μαθησιακή δυσκολία στην Ανάγνωση
  • Ειδική μαθησιακή δυσκολία στη Γραπτή Έκφραση
  • Ειδική μαθησιακή δυσκολία στα Μαθηματικά

Πιο αναλυτικά τα χαρακτηριστικά της κάθε δυσκολίας είναι:

Για την Ειδική μαθησιακή δυσκολία στην Ανάγνωση

  •  Δεν αναγνωρίζει γνωστές λέξεις συχνά διαβάζει με λανθασμένη προφορά λέξεων π.χ αντί για αστέρι διαβάζει ασκέρι και έχει έπειτα προβλήματα κατανόησης κειμένου
  • Παραλείπει, επαναλαμβάνει ή προσθέτει λέξεις στο κείμενο όταν διαβάζει
  • Ξεχνάει σειρές, διαβάζει την ίδια σειρά δύο φορές
  • Έλλειψη ευχέρειας στην ανάγνωση, όχι αρκετά γρήγορος ρυθμός
  •  Το παιδί συνήθως δείχνει με το δάχτυλο το σημείο που διαβάζει
  • Αντικατάσταση, επανάληψη, αντιστροφή γραμμάτων και συλλαβών που συνθέτουν μια λέξη (ξήνω/ψήνω,  πάτνα/πάντα)
  • Καθρέπτισμα στην ανάγνωση
  • Δυσκολία στην ανάγνωση και την προφορά ασυνήθιστων ή/και πολυσύλλαβων λέξεων
  • Παράλειψη φθόγγων σε απλές λέξεις (πόρτα/πότα)
  • Παράλειψη συλλαβών (καράβι/κάβι)

Για την Ειδική μαθησιακή δυσκολία στη Γραπτή Έκφραση

Κυρίως έχουμε  αντικατάσταση, επανάληψη, αντιστροφή γραμμάτων και συλλαβών που συνθέτουν μια λέξη (ξήνω/ψήνω, τρέεχω/τρέχω, πάτνα/πάντα) με συχνή καθρεπτική γραφή γραμμάτων ή λέξεων (ε/3)

  • Επίσης συχνές δυσκολίες που μπορεί να έχει το παιδί
  • Κακή ακουστική διάκριση φωνηέντων
  • Αντικατάσταση φθόγγων (ε/α, χ/θ, μ/ν) ή παράλειψη φθόγγων σε απλές λέξεις (πόρτα/πότα)
  • Παράλειψη συλλαβών (καράβι/κάβι) και κυρίως παράληψη καταλήξεων (-ς)
  • Η αυθόρμητη γραφή είναι δυσανάγνωστη με προσπάθεια αποφυγής του γραψίματος
  • Ανορθογραφία και συχνά άσχημος γραφικός χαρακτήρας

Για την Ειδική μαθησιακή δυσκολία στα Μαθηματικά

Μπορεί να παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες:

  • Σε διαδικασίες που απαιτούν την αντίληψη ποσότητας, ομαδοποιήσεις, σειροθετήσεις, ταξινομήσεις, διάκριση των αριθμών, γνώση της σειράς των αριθμών, αρίθμηση-μέτρηση αντικειμένων.
  • Δυσκολεύονται να επεξεργαστούν αριθμητικά δεδομένα, χρήσιμα σε πολλές αριθμητικές διαδικασίες, αγνοούνται ή υπάρχει ελλιπής και λανθασμένη χρήση τους. Έτσι είναι δύσκολη η χρήση της αυτοματοποιημένης για άλλους διαδικασίας του ανεβαίνω δύο-δύο, πέντε-πέντε, δέκα-δέκα κλπ., καθώς και η κατανόηση της ποσότητας μηδέν.
  •  Σε κάθετες πράξεις γίνεται λανθασμένη τοποθέτηση των αριθμών και οι αριθμοί προστίθενται ή αφαιρούνται όπως «βολεύει» καλύτερα.
  • Στις πράξεις πολλαπλασιασμού και διαίρεσης, ανυπέρβλητες δυσκολίες προκαλούν τόσο η ελλιπής γνώση της προπαίδειας, όσο και τα ελλείμματα στις πράξεις της πρόσθεσης και αφαίρεσης.
  • Μεγάλη δυσκολία στην κατανόηση συνολικά του προβλήματος. Δεν εντοπίζονται και δεν αξιολογούνται επαρκώς οι χρήσιμες για τη λύση πληροφορίες, ούτε επιλέγεται μια συγκεκριμένη ακολουθία ενεργειών, αλλά κάποια από τα νούμερα χρησιμοποιούνται τυχαία, για την εκτέλεση πράξεων, χωρίς να μπορεί να αιτιολογηθεί η σκοπιμότητά τους.
  •  Συχνά προβλήματα μνήμης όταν δε μπορούν να ανακαλέσουν γρήγορα και αυτόματα αριθμητικές πράξεις.

 Αυτά τα παιδιά μπορεί πολύ συχνά να παρουσιάσουν:

  • Δυσκολίες συγκέντρωσης
  • Χαμηλή αυτοεκτίμηση
  • Υψηλά επίπεδα άγχους
  • Απόρριψη από τους συνομηλίκους και μοναξιά
  • Έλλειψη οργάνωσης γενικότερα στη σχολική τσάντα, στα παιχνίδια, στα ρούχα

Διάγνωση ειδικών μαθησιακών δυσκολιών

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι πολύ συχνότερες από ότι νομίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Για παράδειγμα, είναι τεκμηριωμένο πως ένα άτομο στα πέντε (ποσοστό 20%) στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει μία αναγνωρισμένη μορφή μαθησιακών δυσκολιών. Κατά συνέπεια, σχεδόν 3 εκατομμύρια παιδιά στις ΗΠΑ (ηλικίας 6 έως 21 ετών) έχουν κάποιας μορφή μαθησιακή δυσκολία και λαμβάνουν υπηρεσίες ειδικής αγωγής στο σχολείο. Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να καταλάβουν πως το προφίλ των ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες τυπικά διαφέρει από άτομο σε άτομο. Για παράδειγμα, ενώ ένας μαθητής μπορείς να αντιμετωπίζει

Η έγκαιρη διάγνωση βοηθάει στη σωστή αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών. Μια παιδοψυχιατρική και ψυχολογική εξέταση πολύπλευρη και ακριβής (νοημοσύνη, μνήμη, μαθησιακό προφίλ, συναίσθημα) σε συνεργασία με άλλες ιατρικές ειδικότητες εντοπίζει τη συγκεκριμένη δυσκολία  το βάθος και την έκταση του προβλήματος. Ειδικοί  παιδαγωγοί ή λογοθεραπευτές  και παιδοψυχίατροι καταρτίζουν ατομική βοήθεια καθώς και ολοκληρωμένα προγράμματα για τη σωστή αντιμετώπιση της μαθησιακής δυσκολίας.